เมื่อวันที่ 7 –8และ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2568 คณะดำเนินโครงการนำทีมโดยหัวหน้าโครงการ ผศ.ดร.ปรมะ  แก้วพวง พร้อมคณะ ได้ลงพื้นที่สำรวจดำเนินการสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนและกระบวนการในการดำเนินโครงการกับกลุ่มเป้าหมายทั้ง 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มทอผ้าลายโบราณวังรักวังร่อง กลุ่มวิสาหกิจชุมชนผ้าขิดวัดโฆษาและกลุ่มทอผ้าไทหล่มบ้านหวาย อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ โดยสำรวจความพร้อมของพื้นที่ รวมถึงวัตถุดิบที่สามารถใช้ในการย้อมสีธรรมชาติในท้องถิ่น เช่น สัก มะขาม สบู่เลือด มะเกลือ แก่นฝาง ขมิ้น เปลือกสีเสียด ครั่ง และดอกไม้ท้องถิ่นหลายชนิด ซึ่งล้วนมีศักยภาพในการนำมาใช้เป็นวัตถุดิบย้อมผ้า โดยพบว่า กลุ่มทอผ้าพื้นถิ่นมีสถานที่และอุปกรณ์พื้นฐานที่สามารถนำมาปรับใช้สำหรับกระบวนการย้อมได้ เช่น พื้นที่ตากผ้า พื้นที่ต้มสี หม้อต้ม และพื้นที่ระบายน้ำ นอกจากนี้ กลุ่มยังมีความตั้งใจในการพัฒนาเป็นศูนย์การเรียนรู้ด้านการย้อมสีธรรมชาติในอนาคต

คณะผู้จัดทำโครงการฯ ได้ดำเนินกิจกรรมตามแผนงานที่กำหนดไว้โดยมีผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ปรมะ แก้วพวง เป็นหัวหน้าทีมดำเนินงาน ดังนี้

กิจกรรมที่ 1 การถ่ายทอดองค์ความรู้และเทคโนโลยีการย้อมสีธรรมชาติและการจัดการทรัพยากรอย่างยั่งยืน จัดขึ้นระหว่างวันที่ 19–20 กรกฎาคม พ.ศ. 2568 ณ กลุ่มทอผ้าลายโบราณวังร่อง ตำบลหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ กิจกรรมนี้มุ่งเน้นให้ผู้เข้าร่วมได้รับความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการย้อมสีธรรมชาติและแนวทางการจัดการทรัพยากรในท้องถิ่นอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน พร้อมทั้งเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมได้ลงมือฝึกปฏิบัติจริงในกระบวนการเตรียมเส้นใยและการสกัดสีจากพืชธรรมชาติ ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นคือผู้เข้าร่วมมีความเข้าใจที่ชัดเจนเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรในท้องถิ่น ตลอดจนสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปปรับใช้ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์สิ่งทอที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมได้ 

กิจกรรมที่ 2 การอบรมเชิงปฏิบัติการวิเคราะห์เส้นใย การสกัดและการย้อมสีธรรมชาติ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 26–28 กรกฎาคม พ.ศ. 2568 โดยกิจกรรมนี้ช่วยเสริมสร้างความรู้เกี่ยวกับโครงสร้างและสมบัติของเส้นใยธรรมชาติ ผู้เข้าร่วมได้ฝึกปฏิบัติการเตรียมเส้นใย การสกัดสีจากพืช และการย้อมผ้าอย่างเป็นขั้นตอน รวมทั้งเรียนรู้วิธีการควบคุมคุณภาพการย้อมและการทดสอบความคงทนของสี นอกจากนี้ยังได้ฝึกทักษะการบันทึกและวิเคราะห์ผลการย้อมอย่างเป็นระบบ อันเป็นทักษะสำคัญในการพัฒนาผลิตภัณฑ์สิ่งทอให้ได้มาตรฐานและสามารถตรวจสอบย้อนกลับได้อย่างชัดเจน ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นทำให้ผู้เข้าร่วมมีความรู้รอบด้านและมีความมั่นใจในการยกระดับคุณภาพการผลิตของตนเอง

กิจกรรมที่ 3 การอบรมมาตรฐานและคุณภาพของผลิตภัณฑ์สีย้อมธรรมชาติและการขอรับรองมาตรฐาน “ตรานกยูง” จัดขึ้นเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2568 โดยกิจกรรมนี้มุ่งเน้นให้ผู้เข้าร่วมเข้าใจเกณฑ์และมาตรฐานของผลิตภัณฑ์สีย้อมธรรมชาติ ตลอดจนขั้นตอนการจัดเตรียมผลิตภัณฑ์และเอกสารเพื่อเข้าสู่กระบวนการยื่นขอรับรองตรานกยูง ซึ่งเป็นตราสัญลักษณ์ที่สะท้อนถึงคุณภาพและสร้างความน่าเชื่อถือให้กับผลิตภัณฑ์ ผู้เข้าร่วมจึงได้รับทั้งความรู้และแรงบันดาลใจที่จะพัฒนาผลิตภัณฑ์ของตนเองให้ได้มาตรฐาน พร้อมทั้งขยายโอกาสทางการตลาดไปสู่ระดับที่กว้างขึ้น

จากการดำเนินกิจกรรมกลุ่มเป้าหมายสามารถสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ผ้าทอจำนวน 3 ชิ้น โดยทุกชิ้นผ่านกระบวนการย้อมสีธรรมชาติที่ผู้เข้าร่วมได้เรียนรู้และฝึกปฏิบัติจริงตลอดการอบรม ผลงานทั้งหมดได้รับการประเมินคุณภาพและได้รับการรับรองมาตรฐานอย่างเป็นทางการ โดยเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับมาตรฐาน “นกยูงสีเขียว” จำนวน 2 ชิ้น และได้รับมาตรฐาน “นกยูงสีน้ำเงิน” จำนวน 1 ชิ้น ความสำเร็จดังกล่าวถือเป็นก้าวสำคัญที่แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของชุมชนในการนำองค์ความรู้ด้านการย้อมสีธรรมชาติมาประยุกต์ใช้จนเกิดผลิตภัณฑ์ที่ได้คุณภาพในระดับประเทศ อีกทั้งยังเป็นแรงผลักดันสำคัญให้ชุมชนมุ่งมั่นพัฒนาผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างรายได้ เสริมสร้างความเข้มแข็ง และสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นให้ดำรงอยู่อย่างยั่งยืน