- หมู่บ้านแม่ข่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี(หมู่บ้านแม่ข่าย วท.) คืออะไร ?

Value Chain Community Incubator (VCCI)

ความป็นมา หลักการและเหตุผล
คณะกรรมการและคณะทำงาน
ขั้นตอนการดำเนินงาน
ตัวอย่างผลสำเร็จของการพัฒนาหมู่บ้าน

หมู่บ้านแม่ข่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (หมู่บ้านแม่ข่าย วท.) : เป็นกลไกส่งเสริมให้ หมู่บ้าน/ชุมชน นำองค์ความรู้ด้าน วทน. ไปใช้ประโยชน์ในการประกอบอาชีพหลัก จนเป็นแบบอย่างให้แก่หมู่บ้าน/ชุมชนอื่นๆ โดยเริ่มดำเนินการเมื่อปี 2553 โดย รศ.ดร.วีระพงษ์ แพสุวรรณ ปลัดกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ได้มอบหมายให้ สส.สป.วท. ดำเนินโครงการหมู่บ้านแม่ข่าย วท. ขึ้นภายใต้ประเด็นยุทธศาสตร์การถ่ายทอดเทคโนโลยี โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อส่งเสริมให้หมู่บ้านและชุมชน นำองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม(วทน.) ไปใช้ประโยชน์ในการประกอบอาชีพหลัก จนเป็นแบบอย่างให้แก่หมู่บ้านและชุมชนอื่นๆ โดยการดำเนินโครงการฯ มีการประสานความร่วมมือใน 4 ภาคส่วน คือ ภาคราชการและท้องถิ่น ภาควิชาการ ภาคประชาชน และภาคเอกชน รวมทั้งมีการส่งต่อบริการแบบครบวงจรตามแนวทางห่วงโซ่แห่งคุณค่า ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำและปลายน้ำ มีเป้าหมายเพื่อการเพิ่มผลิตภาพ การเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ การลดค่าใช้จ่าย การขยายโอกาสและลดความเหลื่อมล้ำของชุมชนในชนบท โดยกำหนดเป้าหมายของโครงการฯ คือ
1 อำเภอ 1 หมู่บ้านแม่ข่าย

นิยาม หมู่บ้านแม่ข่าย วท. “ เป็นหมู่บ้านที่นำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไป พัฒนา ต่อยอดและประยุกต์ใช้ประโยชน์ให้เกิดอาชีพที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะทางและอาชีพอื่น ๆ ในชุมชน เพื่อสร้างงาน สร้างเงิน สร้างคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น และ ดำเนินงานได้อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน จนสามารถเป็นต้นแบบสำหรับชุมชนอื่น ๆ ”

กระบวนการพัฒนาหมู่บ้าน วท. เพื่อยกระดับเป็นหมู่บ้านแม่ข่าย วท. มีการกำหนดกรอบระยะเวลาการพัฒนาใน 3 ปี มีการบ่มเพาะองค์ความรู้ (Knowledge) สร้างทักษะความชำนาญ (Skill) ภายใต้เทคโนโลยีที่เหมาะสม(Appropriate Technology) ให้เกิดการเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการผลิต (Productivity) การพัฒนาผลิตภัณฑ์(Product development) การบริหารจัดการ(Management) การพัฒนาแบบครบวงจรห่วงโซ่แห่งคุณค่า(Value chain) ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำและปลายน้ำ การลดต้นทุนการผลิต การเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์(Value added) รวมถึงการสร้างพฤติกรรมการเรียนรู้ด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เช่น การแสวงหาความรู้ใหม่ ๆ การสังเกต การระบุปัญหา การทดลอง การจดบันทึก การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล การตรวจสอบข้อมูลและการสรุปผล เพื่อการปรับเปลี่ยนทัศนคติ (Attitude) ที่ดีต่อการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.) ไปใช้ประโยชน์ตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง(เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา) มาปรับใช้ ตามความเหมาะสมของแต่ละหมู่บ้าน/ชุมชน ควบคู่ไปกับฐานความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สอดคล้องไปด้วยกัน เพื่อผลสัมฤทธิ์ของการพัฒนาที่ยั่งยืน

กิจกรรมหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมีการบริหารจัดการในรูปแบบคณะกรรมการ และคณะทำงาน ดังแสดงในแผนภาพ

คณะกรรมการ และคณะทำงานหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ประกอบด้วย คณะกรรมการประสานงานหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และคณะทำงานย่อย 2 คณะ ได้แก่ คณะทำงานพิจารณาโครงการหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และคณะทำงานคัดเลือกหมู่บ้านแม่ข่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยมีผู้บริหารระดับสูง นักวิชาการ ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ภายในหน่วยงานของกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ เข้าร่วมเป็นคณะกรรมการและคณะทำงาน โดยมีเจ้าหน้าที่จากสำนักส่งเสริมและถ่ายทอดเทคโนโลยี สำนักงานปลัดกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ทำหน้าที่เป็นฝ่ายเลขานุการ ซึ่งแต่ละหน่วยงานมีอำนาจหน้าที่ ดังนี้ คณะกรรมการประสานงานหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีอำนาจหน้าที่ ดังนี้

กำกับ ดูแล และติดตามการดำเนินงานหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
พิจารณาดำเนินการให้คำปรึกษาและข้อเสนอแนะในการจัดทำแผนปฏิบัติการและเร่งรัดการดำเนินงานให้เป็นไปตามแผนปฏิบัติการที่กำหนดไว้
แต่งตั้งคณะอนุกรรมการหรือคณะทำงานอื่นใดตามที่เห็นสมควร
ปฏิบัติการอื่นใดตามที่ได้รับมอบหมาย

คณะทำงานพิจารณาโครงการหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

พิจารณาข้อเสนอโครงการหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ให้สอดคล้องกับหลักเกณฑ์ของคณะกรรมการประสานงานหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีกำหนด
คัดเลือกและจัดลำดับความสำคัญของโครงการหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อพิจารณาสนับสนุนงบประมาณ
ดำเนินการและประสานงานต่างๆ ได้ตามที่เห็นสมควรที่จะเป็นประโยชน์ต่อการพิจารณาข้อเสนอโครงการ
รายงานผลการพิจารณาให้คณะกรรมการประสานงานหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีทราบ
ดำเนินการอื่นตามที่ได้รับมอบหมาย

คณะทำงานคัดเลือกหมู่บ้านแม่ข่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีหน้าที่ดังต่อไปนี้

พิจารณา ทบทวน จัดทำหลักเกณฑ์การพิจารณาหมู่บ้านแม่ข่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีให้สอดคล้องกับนโยบายของคณะกรรมการประสานงานหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
พิจารณาคัดเลือกหมู่บ้านแม่ข่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีตามหลักเกณฑ์การพิจารณาหมู่บ้านแม่ข่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ดำเนินการและประสานงานต่างๆ ได้ตามที่เห็นสมควรที่จะเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินการในข้อ 1 และ 2
รายงานผลการพิจารณาต่อคณะกรรมประสานงานหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีทราบ
ดำเนินการอื่นๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย

ผู้มีส่วนร่วมในโครงการหมู่บ้านและวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีและบทบาทหน้าที่ ในการดำเนินงานหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีให้ประสบความสำเร็จได้นั้น จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือและการประสานงานกันอย่างดีจากหลายหน่วยงาน ซึ่งมีมีส่วนร่วมโครงการในบทบาทหน้าที่ที่แตกต่างกัน ดังนี้
1) กระทรวงวิทยาศาสตร์ ซึ่งมีส่วนร่วมในโครงการในฐานะผู้สนับสนุนงบประมาณ มีบทบาทหน้าที่ ดังนี้

จัดทำแผนงาน/โครงการเพื่อรับการจัดสรรงบประมาณจากรัฐบาล
จัดทำแผนดำเนินงานประจำปี เพื่อกำหนดเป้าหมาย ตัวชี้วัด ผลงานที่ต้องนำส่งรัฐบาล
บริหารโครงการและสนับสนุนงบประมาณ
ติดตามความก้าวหน้า ปัญหา อุปสรรคในการดำเนินโครงการ
ประเมินผลและรายงานผลต่อผู้บริหารและรัฐบาล

2) หน่วยงาน/สถาบันการศึกษาที่รับงบประมาณ ซึ่งมีส่วนร่วมในโครงการในฐานะผู้ให้การถ่ายทอดเทคโนโลยี มีบทบาทหน้าที่ ดังนี้

มีศักยภาพและความเชี่ยวชาญในเทคโนโลยีที่ถ่ายทอดฯ
มีความพร้อมในการดำเนินงานร่วมกับหมูบ้าน/ชุมชน
ดำเนินการตามแนวคิดการพัฒนาและแผนพัฒนาหมู่บ้านด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตามเป้าหมายและระยะเวลาที่กำหนด
รายงานผลการดำเนินงาน รายไตรมาส/รายปี และจัดส่งผลงาน แบบประเมินตนเอง แบบใบสมัคร แบบประเมิน แบบติดตามและรายงานฉบับสมบูรณ์ พร้อมระบุปัญหา อุปสรรคและแนวทางแก้ไข (ถ้ามี)
ให้ความร่วมมือในการตรวจรับประเมินจากหน่วยงานต่างๆ เช่น สำนักประเมินผล สำนักงบประมาณ สำนักผู้ตรวจราชการของกระทรวงฯ (ทั้งบุคคลภายในและภายนอก) คณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการประจำกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (คตป.) คณะที่ปรึกษาที่ว่าจ้างเพื่อประเมินผลประจำปี เป็นต้น
ผลักดันแผนพัฒนาหมู่บ้านด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้าสู่แผนการพัฒนาท้องถิ่น/จังหวัด เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน

3) ชุมชน/หมู่บ้าน ซึ่งมีส่วนร่วมในโครงการในฐานะผู้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยี มีบทบาทหน้าที่ ดังนี้

แสดงเจตจำนงในการเข้าร่วมโครงการพัฒนาหมู่บ้านฯ โดยมีผู้เข้าร่วมโครงการไม่น้อยกว่า 25 คน
ให้ความร่วมมือในการเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ ตามแผนพัฒนาหมู่บ้านด้วย วทน.
เรียนรู้และพร้อมที่จะปรับกระบวนทัศน์ เพื่อนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไปใช้ในชุมชนและผสมผสานการน้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่การปฏิบัติ
ชุมชนมีจิตอาสา มีความพร้อมที่จะเป็นวิทยากรท้องถิ่น สร้างความเชี่ยวชาญในเทคโนโลยีที่ได้รับเพื่อการขยายผลไปยังหมู่บ้าน/ชุมชนอื่นๆ ในอนาคต

4) ผู้ให้การสนับสนุนอื่นๆ ซึ่งมีส่วนร่วมในโครงการในฐานะผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เช่น หน่วยงานท้องถิ่น โรงเรียน วัด ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง กศน. ศูนย์การเรียนรู้ไอทีซีชุมชน ศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีเกษตรประจำตำบล เป็นต้น มีบทบาทหน้าที่ ดังนี้

สนับสนุนงบประมาณสมทบในกรณีที่ วท. ไม่สามารถดำเนินการได้ทั้งหมด
สนับสนุนสถานที่ อาคาร โรงเรือน ในการจัดกิจกรรม การถ่ายทอดเทคโนโลยี ศูนย์การเรียนรู้ หรือศูนย์สาธิต

โครงการหมู่บ้านแม่ข่าย วท. เป้นโครงการนำ วทน. ไปพัฒนาหมู่บ้านจึงได้กำหนดระยะเวลาในการพัฒนาหมู่บ้านแต่ละหมู่บ้าน 3 ปี แบ่งประเภทหมู่บ้านออกเป็น 3 ประภท คือ

1) หมู่บ้าน วท(ใหม่) ที่ได้รับการสนับสนุนงบประมาณเป็นปีแรก ต้องทำการประเมินสถานะหมู่บ้าน 2 ครั้งด้วยกัน คือ ประเมินสถานะหมู่บ้านก่อนดำเนินงาน(Pre SAR) และประเมินสถานะหมู่บ้านหลังการดำเนินงาน(Post SAR)

2) หมู่บ้าน วท.(ต่อเนื่อง) ซึ่งเป้นหมู่บ้านที่ดำเนินการเป้นปีที่ 2 และ 3 ประเมินสถานะหมู่บ้าน 1 ครั้ง หลังการดำเนินงาน(Post SAR) เรียบร้อยตอนสิ้นปีงบประมาณ ดังนั้นทุกหมู่บ้านจะต้องมีผลการประเมินสถานะหมู่บ้านทุกปีที่ได้รับการสนับสนุนงบประมาณ

3) หมู่บ้าน วท.(แม่ข่ายขยายลูก) ต้องมีผลการประเมินสถานะหมู่บ้าน(Post SAR) ก่อนการนำเสนอ โครงการในแต่ละปีงบประมาณ โดยผลการประเมินสถานะหมู่บ้านฯ ซึ่งผลการประเมินสามารถนำมาใช้ในการขอรับการสนับสนุนงบประมาณในวาระ 2 ปีติดต่อกัน หากเกิน 2 ปีและต้องการขอรับการสนับสนุนงบประมาณต่อต้องเข้าสู่การประเมินสถานะหมู่บ้านใหม่อีกครั้ง

52 หมูบ้านที่ผ่านการประเมินสถานะหมู่บ้านและยกระดับเป็นหมู่บ้านแม่ข่าย วท.

กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (วท.) มีบทบาทสำคัญใน การนำวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.) ไปเพื่อการขับเคลื่อนและ เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ โดยการผลักดันนโยบายและยุทธศาสตร์ของทางด้านโครงสร้างพื้นฐานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การพัฒนากำลังคน การวิจัย พัฒนาและนวัตกรรม การถ่ายทอดเทคโนโลยี รวมทั้งการสร้างความตระหนัก ฐานความรู้และ ความเข้าใจ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

โครงการหมู่บ้านแม่ข่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (หมู่บ้านแม่ข่าย วท.) เริ่มดำเนินโครงการ เมื่อปี พ.ศ.2552 ภายใต้ประเด็นยุทธศาสตร์การถ่ายทอดเทคโนโลยี ของ วท. โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้หมู่บ้าน/ชุมชน นำองค์ความรู้ด้าน วทน. ไปใช้ประโยชน์ในการประกอบอาชีพหลัก จนเป็นแบบอย่างให้แก่หมู่บ้าน/ชุมชนอื่นๆ โดยการดำเนินโครงการฯ มีการประสานความร่วมมือใน 4 ภาคส่วน คือ ภาคราชการและท้องถิ่น ภาควิชาการ ภาคประชาชน และภาคเอกชน รวมทั้งมีการส่งต่อบริการแบบครบวงจรตามแนวทางห่วงโซ่แห่งคุณค่า (Value chain) ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำและปลายน้ำ มีเป้าหมายเพื่อการเพิ่มผลิตภาพ (Productivity) การเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ (Value added) การลดค่าใช้จ่าย การขยายโอกาสและลดความเหลื่อมล้ำของชุมชนในชนบท โดยกำหนดเป้าหมายของโครงการฯ ให้มีหมู่บ้านแม่ข่าย วท. 1 อำเภอ 1 หมู่บ้านแม่ข่าย ครอบคลุมทั้ง 878 อำเภอ ซึ่งคาดว่าจะใช้ระยะเวลาในการดำเนินงานประมาณ 15 ปี ( พ.ศ.2553 – พ.ศ. 2568)

การดำเนินโครงการหมู่บ้านแม่ข่าย วท. จนถึงปัจจุบัน (พ.ศ.2556) มีหมู่บ้านฯ ที่ได้รับ การคัดเลือกเข้าสู่กระบวนการพัฒนาและเพิ่มขีดความสามารถทางด้าน วทน . จำนวน 242 หมู่บ้าน 194 อำเภอ 65 จังหวัด มีหมู่บ้านฯ ที่สามารถพัฒนาตนเองเป็นหมู่บ้านแม่ข่าย วท. จำนวน 52 หมู่บ้าน ภายใต้ 6 กลุ่มเทคโนโลยี ได้แก่

เทคโนโลยีการบริหารจัดการน้ำ 5 หมู่บ้าน
เทคโนโลยีด้านการผลิตปุ๋ย 24 หมู่บ้าน
เทคโนโลยีด้านการเกษตร 12 หมู่บ้าน
เทคโนโลยีด้านการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร 6 หมู่บ้าน
เทคโนโลยีพลังงานทดแทน การจัดการของเสียและเศษวัสดุ 4 หมู่บ้าน
เทคโนโลยีด้านเครื่องปั้นดินเผาเซรามิก 1 หมู่บ้าน

ดังนั้น เอกสารเผยแพร่โครงการหมู่บ้านแม่ข่าย วท. (พ.ศ.2553 – พ.ศ.2555) ที่ วท. จัดทำขึ้นนี้จะทำให้ทุกท่านได้เห็นถึงรูปแบบและกระบวนในการพัฒนาหมู่บ้านด้วย วทน. เพื่อยกระดับจากหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเป็นหมู่บ้านแม่ข่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และเป็นแบบอย่างในการ นำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน

เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 2556 นับเป็นอีกวันหนึ่งของความภาคภูมิใจของผู้นำหมู่บ้านและหน่วยงานที่ร่วมกันพัฒนาหมู่บ้านตลอดระยะเวลา 3 ปี จนสามารถยกระดับหมู่บ้านจากหมู่บ้าน วท. เป็นหมู่บ้านแม่ข่าย วท. โดยได้รับเกียรติจาก ดร.อัจฉรา วงค์แสงจันทร์ รองปลัดกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มอบประกาศเกียรติคุณให้กับหน่วยงานเจ้าของโครงการหมู่บ้านแม่ข่าย วท. และมอบเกียรติบัตรพร้อมโล่เชิดชูเกียรติให้กับหมู่บ้านที่ผ่านการประเมินสถานะหมู่บ้านในระดับแม่ข่าย จำนวน 52 หมู่บ้าน

1. เทคโนโลยีการบริหารจัดการน้ำ
1.1 ชุมชนบ้านโนนรัง-บูรพา จ.นครราชสีมา
1.2 ชุมชนบ้านป่าสักงาม จ.เชียงใหม่
1.3 ชุมชนบ้านเปร็ดใน จ.ตราด
1.4 เครือข่ายลุ่มน้ำแม่ละอุป จ.เชียงใหม่
1.5 ชุมชนบ้านลิ่มทอง จ.บุรีรัมย์

2. เทคโนโลยีด้านการเกษตร
2.1 หมู่บ้านดาหลา จ.นราธิวาส
2.2 หมู่บ้านมังคุดเพื่อการส่งออก จ.จันทบุรี
2.3 หมู่บ้านข้าวเหลืองอินทรีย์ จ.กาฬสินธุ์
2.4 หมู่บ้านสตรอเบอรี่ จ. เลย
2.5 หมู่บ้านข้าวปลอดสารอาหารปลอดภัย จ.พิษณุโลก
2.6 หมู่บ้านข้าวหอมนิล จ.อ่างทอง
2.7 หมู่บ้านข้าวอินทรีย์ จ.ลำปาง
2.8 หมู่บ้านข้าวอินทรีย์ จ.อุตรดิตถ์
2.9 หมู่บ้านพันธุ์ข้าวหอมมะลิ จ.นครพนม
2.10 หมู่บ้านวิทยาลัยวัววิทยา จ.อุตรดิตถ์
2.11 หมู่บ้านรางสีหมอกไม้ผลไทยเพื่อการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์เกษตร จ.ราชบุรี

3. เทคโนโลยีด้านการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร
3.1 หมู่บ้านผลิตภัณฑ์กล้วยแปร จ.ชุมพร
3.2 หมูบ้านต้นแบบแปรรูปลำไยระดับชุมชน จ. เชียงใหม่
3.3 หมู่บ้านถั่วลิสงเพื่อการผลิตแบบครบวงจร จ.อุตรดิตถ์
3.4 หมู่บ้านน้ำปูสันสลี จ.พะเยา
3.5 หมู่บ้านสมุนไพรอินทรีย์ จ.อุตรดิตถ์
3.6 หมู่บ้านเผือกหอม จ.สระบุรี 3.7 หมู่บ้านปลาดุกครบวงจาท่าซัก จ.นครศรีธรรมราช

4. เทคโนโลยีด้านการผลิตปุ๋ย
4.1 หมู่บ้านเทคโนโลยีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์บ้านดงบุญนาค จ.พะเยา
4.2 หมู่บ้านเทคโนโลยีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์บ้านชุมพล จ.สกลนคร
4.3 หมู่บ้านเทคโนโลยีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์บ้านพังคี จ.อุดรธานี
4.4 หมู่บ้านเทคโนโลยีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์บ้านหนองบัว จ.นครพนม
4.5 หมู่บ้านเทคโนโลยีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์บ้านป่าแสด จ.มุกดาหาร
4.6 หมู่บ้านเทคโนโลยีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์บ้านโนนประดู่ จ.สกลนคร
4.7 หมู่บ้านเทคโนโลยีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์บ้านบัวโคก จ.บึงกาฬ
4.8 หมู่บ้านเทคโนโลยีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์บ้านทับทิมสยาม 07 จ.ศรีสะเกษ
4.9 หมู่บ้านเทคโนโลยีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์บ้านคลองศิลา จ.สุราษฎร์ธานี
4.10 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์บ้านโนนปีบ จ.นครราชสีมา
4.11 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์บ้านนาเสียว จ.ชัยภูมิ
4.12 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์บ้านผาเบียด จ.ชัยภูมิ
4.13 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์กลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ดบ้านดูน จ.ร้อยเอ็ด
4.14 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพบ้านม่วงใหญ่ จ.มหาสารคาม
4.15 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์กลุ่มวิสาหกิจชุมชนปุ๋ยอินทรีย์ห้องแซง จ.ยโสธร
4.16 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ดบ้านหนองบัวแดง จ.ขอนแก่น
4.17 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์บ้านโนนไผ่งาม จ.ขอนแก่น
4.18 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์เคมีบ้านหนองแวงน้อย จ.บุรีรัมย์
4.19 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์บ้านโนนสำโรงเหนือ จ.ศรีสะเกษ
4.20 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์บ้านบุกลาง จ.อุบลราชธานี
4.21 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านหัวด่าน จ.เลย
4.22 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์กลุ่มปุ๋ยอินทรีย์ตามวิถีพอเพียงบ้านบนลาน จ.พัทลุง
4.23 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์กลุ่มปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพบ้านทุ่งเลียบ จ.สงขลา
4.24 หมู่บ้านปุ๋ยอินทรีย์กลุ่มปลูกผักปลอดสารพิษบ้านคลองใหญ่ใต้ จ.พัทลุง

5. เทคโนโลยีด้านพลังงานทดแทน การจัดการของเสียและเศษวัสดุเหลือทิ้ง
5.1 หมู่บ้านข้าวโพดลดหมอกควัน จ.เชียงใหม่
5.2 หมู่บ้านแก๊สชีวมวลบ้านวังป้อง จ.เชียงใหม่
5.3 หมู่บ้านพลังงานทดแทน เตาชีวมวลเชื้อเพลิงแกลบ จ.แพร่
5.4 หมู่บ้านหอยเชอรี่ จ.มหาสารคาม

6. เทคโนโลยีด้านเครื่องปั้นดินเผา เซรามิก
6.1 หมู่บ้านเซรามิกบ้านหาดส้มแป้น จ.ระนอง

ประเภทหมู่บ้าน

ประเภทหมู่บ้าน	หมู่บ้าน วท.(ใหม่) อยู่รอด	หมู่บ้าน วท.(ต่อเนื่อง) เข้มแข็งเติบโต	หมู่บ้าน วท.(แม่ข่ายขยายลูก) ยั่งยืน
การพิจารณาโครงการ(คณะทำงานพิจารณาฯ)	คะแนนผ่านเกณฑ์ ไม่น้อยกว่า 70	คะแนนผ่านเกณฑ์ ไม่น้อยกว่า 70 ส่งรายงานความก้าวนหน้าในระบบ CMO อย่างต่อเนื่อง ส่งข้อมูลผู้รับบริการที่เป้นไฟล์ Excel(ใบสมัคร แบบประเมิน แบบติดตาม) ส่งรายงานฉบับสมบูรณ์	คะแนนผ่านเกณฑ์ ไม่น้อยกว่า 70 คะแนนประเมินสถานะหมู่บ้านผ่านเกณฑ์(> 80) ส่งรายงานความก้าวนหน้าในระบบ CMO อย่างต่อเนื่อง ส่งข้อมูลผู้รับบริการที่เป้นไฟล์ Excel(ใบสมัคร แบบประเมิน แบบติดตาม) ส่งรายงานฉบับสมบูรณ์
กรอบการสนับสนุนงบประมาณ	300,000	250,000	360,000
คะแนนประเมินสถานะหมู่บ้าน(คณะทำงานคัดเลือกฯ)	30-60	61-80	81-100